wtorek, 23 lutego 2021

Żydowscy mieszkańcy przedwojennego Wołomina

 

Małka Raizl z dwiema córkami. Kobieta o spracowanych dłoniach i surowo zaciśniętych ustach. Córki: jedna - w wieku około dwudziestu lat, druga - chyba nastolatka. Ubrane w letnie, ładne sukienki. Prowadzą piekarnię. Pozują w kuchni, na tle kaflowego pieca i wiszącej na ścianie misy. Może w tej misie wyrabiają ciasto na chałki i bajgle.

 

Jakub (Yankev) Szerański – siodlarz. Spoglądający bystro przez okulary w drucianych oprawkach. Ubrany schludnie, podwinięte rękawy koszuli. Uchwycony w trakcie pracy nad końskim chomątem.

 

Żona rymarza. Może to żona Jakuba Szerańskiego, który zajmował się przecież rymarstwem. Kobieta w średnim wieku, w czarnej chustce zakrywającej włosy, jak przystoi mężatce. Pozuje nad kuchnią. Jedną ręką dotyka miseczki przykrywającej garnek. Pewnie niedawno ugotowała posiłek dla rodziny.

 

Zelig – krawiec. Starszy mężczyzna. Jedną nogę opiera o krzesło. Na kolanie położył pofastrygowaną marynarkę, w dłoni trzyma duże, krawieckie nożyczki. W tle wiszą spodnie. Ubrania nie wyglądają na nowe. Na półce na ścianie rzędy kołnierzyków lub miar do kołnierzy do męskich koszul.

 

Piekarz w białej czapce wyjmujący z pieca duże bochenki świeżo upieczonego chleba w piekarni Centralnego Komitetu Pomocy dla Żydowskich Uchodźców z Ukrainy i Rosji.

 

Pięć zdjęć. Tylko to przedstawiające piekarza przy pracy jest dokładnie datowane. Lata 1921-1922. Pozostałe pochodzą z lat 20-tych, 30-tych XX wieku. Wszystkie wykonano z Wołominie.

 

Zdjęcie piekarni Centralnego Komitetu Pomocy dla Żydowskich Uchodźców z Ukrainy i Rosji jest nieco rozmazane, trochę amatorskie, jego autor jest nieznany. Pozostałe zdjęcia to pięknie wykadrowane i oświetlone portrety postaci, w których mistrzowsko uchwycono charakterystykę każdego z fotografowanych bohaterów.  

 

Autorem tych zdjęć był Alter Kacyzne. Fotograf, pisarz i publicysta. W latach międzywojennych na zlecenie amerykańskich gazet dokumentował na zdjęciach życie polskich Żydów. Zginął w pogromie w Tarnopolu w 1941 roku. Tylko niewielka część zrobionych przez niego zdjęć ocalała. Są przechowywane w archiwach YIVO w Nowym Jorku.

 

Publikacja zdjęć wymaga zgody, więc zamieszczam link do strony cyfrowego archiwum YIVO, gdzie można je zobaczyć.

http://polishjews.yivoarchives.org/archive/index.php?p=core%2Fsearch&q=wo%C5%82omin

 

Informacje o Alterze Kacyzne.