Kobyłka nad łąkami: 2019

niedziela, 29 grudnia 2019

Kobyłka w "Moim przyjacielu królu" Józefa Hena

Józef Hen Mój przyjaciel Król

Walerian Zubow źródło: Wikipedia, domena publiczna.

Ta "utarczka pod Kobyłką", określana jednak częściej jako regularna bitwa, miała miejsce 26 października 1794 roku podczas powstania kościuszkowskiego. Rosyjskimi wojskami, dowodził w niej gen. Suworow, odpowiedzialny później za niesławną rzeź Pragi. Z kolei, Walerian Zubow to jeden z faworytów Katarzyny II. Caryca miała dużą słabość do braci Zubowów, w szczególności do starszego brata Waleriana - Płatona, który był jej kochankiem i został przez nią obdarowany tytułem księcia.

Walerian Zubow był oficerem i rzeczywiście brał udział w tłumieniu insurekcji kościuszkowskiej wraz z wojskami rosyjskimi. Nogę stracił jednak chyba nie w bitwie pod Kobyłką, a kilka dni wcześniej podczas przeprawy przez Bug, podobno raniony kulą armatnią wycofujących się wojsk powstańczych.

Coś jednak Waleriana Zubowa i Kobyłkę łączy. Suworow, po zwycięskiej dla wojsk rosyjskich bitwie, zanim ruszył ze szturmem na Pragę, zatrzymał się w Kobyłce i właśnie tu na prawie tydzień założył swoją kwaterę główną i stąd słał rozkazy i listy do różnych oficjeli. W liście z dnia 30 października 1794 roku (datowanym 19 października według kalendarza juliańskiego), wysłanym z Kobyłki, Suworow informował o utracie nogi przez Waleriana Zubowa podczas przeprawy wojsk rosyjskich przez Bug w okolicy Popowa. Rosjanie ścigali wówczas dywizje litewskie gen. Mokronowskiego, które wycofywały się w kierunku Warszawy, a które kilka dni później Suworow pokonał właśnie pod Kobyłką.

Linki:

https://en.wikipedia.org/wiki/Valerian_Zubov

http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/Russ/XVIII/1780-1800/Suvorov/Sb_dok_III/401-420/402.phtml?id=

https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_pod_Kobyłką

niedziela, 10 listopada 2019

Detale

Stary Kościół w Kobyłce.

środa, 23 października 2019

Detale

Stary cmentarz w Kobyłce.

poniedziałek, 30 września 2019

Związek Zawodowy Strycharzy w Kobyłce

"Robotnik" 21 maja 1937 r.

Strycharze to rzemieślnicy wyrabiający cegły (dachówki). Zatrudnieni w cegielniach działających przed wojną w Kobyłce. Jak się okazuje zrzeszeni byli w związku zawodowym i w 1937 r. urządzili zbiórkę na pomoc strajkującym pracownikom huty w Wołominie.

wtorek, 27 sierpnia 2019

Cegielnie w Kobyłce

Przed II wojną światową Kobyłka stała cegielniami. Wschodnie okolice Warszawy nazywane były cegielnianym zagłębiem. Duże cegielnie znajdowały się w m.in. w Markach Pustelniku, Ząbkach czy w Słupnie koło Radzymina. Cegły były wyrabiane z gliny lub iłów, czerpanych z lokalnych wyrobisk. Glina często dowożona była do cegielni za pomocą kolejek wąskotorowych. Do dzisiejszego dnia w okolicach pozostało sporo glinianek – wyrobisk po wyczerpanej glinie, które zostały wypełnione wodą.

Powstaniu cegielni w Kobyłce sprzyjała dobra lokalizacja koło kolei warszawsko – petersburskiej oraz bogate złoża gliny w okolicy. W Kobyłce głównymi cegielniami były cegielnia Źródnik i cegielnia Dyonizy. Cegielnia Źródnik została założona jeszcze w XIX wieku. Pierwszą wzmiankę jaką udało mi się o niej znaleźć, to ogłoszenie o jej licytacji sądowej zawarte w „Kurierze Warszawskim” z 31 marca 1901 roku. Z ogłoszenia tego wynika, że cegielnia Źródnik we wsi Kobyłki była własnością A. Siemiona i J. Litauera, a w jej skład wchodził „piec bez komina i urządzeń, 6 szop, stajnia murowana i dwa domy drewniane”.

W latach trzydziestych XX wieku dzierżawcami cegielni Źródnik byli Wilhelm Edgar Lewy oraz Hirsz Griffenberg. Jak wynika z książki telefonicznej z 1939 roku, Wilhelm Lewy był też dyrektorem cegielni. Należała do niego willa na Źródniku, która przetrwała do dnia dzisiejszego, znajduje się przy ul. Rumuńskiej 2 i jest wpisana do rejestru zabytków.

Przegląd Budowlany 1935 r.


Książka Telefoniczna z 1939 r.


Willa Wilhelma Lewego na Źródniku (źródło: https://wiesci.com.pl/wp-content/uploads/2015/01/palac-na-%C5%BBrodniku.jpg).

Gdzie dokładnie znajdowała się cegielnia Źródnik - nie wiem. Zapewne w okolicach dzisiejszego osiedla i ulicy Źródnik. Z Przeglądu Budowlanego z 1935 roku wiadomo tylko, że mieściła się gdzieś przy stacji kolejowej w Kobyłce. Zatrudnionych w niej było w tym okresie około 100 osób. Do dnia dzisiejszego można natrafić na cegły z tej cegielni, o czym świadczą umieszczone na cegłach sygnatury – z nazwą cegielni lub nazwiskiem dzierżawcy.

autor zdj. Anna Warchoł

Drugą cegielnią z Kobyłki była cegielnia Dyonizy. W latach trzydziestych XX wieku była ona dzierżawiona przez Izraela, Icka, Jankiela i Moszka Tejblumów z Wołomina. Moszek Tejblum prowadził w Kobyłce skład materiałów budowalnych i opałowych.

Przegląd Budowlany 1936 r.

Książka Telefoniczna 1939 r.

Na stronie Dawny Wołomin można znaleźć informację, że na prośbę magistratu wołomińskiego dzierżawcy cegielni Źródnik i Dyonizy przekazali na początku lat trzydziestych XX wieku gruz na bieżnię podczas budowy stadionu miejskiego w Wołominie.

Część z robotników cegielni w Kobyłce należała do przedwojennych związków zawodowych i zapewne brała udział w licznych wówczas strajkach.