Wiadomo, że plany braci Załuskich co do Kobyłki zmieniały się kilkakrotnie. Miało tu powstać miasto (Załuszczyn), a być może też pierwsza publiczna biblioteka w Polsce.
Planów miejskich nie udało się wówczas zrealizować, zaś bibliotekę bracia Andrzej i Józef Załuscy ufundowali ostatecznie w Warszawie, gdzie została otwarta dla publiczności w sierpniu 1747 roku.
W tym samym roku bracia snuli plany osadzenia w Kobyłce prałata warszawskiego (dostojnika kościelnego w randze 'de facto' biskupa; w Warszawie biskupstwo powstało dopiero pod sam koniec XVIII wieku). Prałat w zamierzeniach Załuskich miał być jednocześnie administratorem, opiekunem i "czujnym nadzorcą" biblioteki.
I te plany nie zostały nigdy urzeczywistnione.
![]() |
List Andrzeja Załuskiego do brata Józefa Załuskiego 18.10.1747 r. w: "Z dziejów książki i bibliotek w Warszawie"; pod zbiorową red. S. Tazbira, s. 39-40 |